Wat te doen bij een borstontsteking ofwel mastitis?

Wat is een borstonsteking?

Een borstontsteking, ook wel mastitis genoemd, heb je meestal maar aan één borst en kan meerdere oorzaken hebben. De borstonsteking begint vaak met stuwing. Deze stuwing kan bijvoorbeeld ontstaan door verstopte melkklieren, borsten die niet voldoende geleegd worden of een infectie.

Borstweefsel is complex en aan vele invloeden onderhevig. Het bestaat o.a. uit klierweefsel, bloedvaten, vetweefsel en lymfeklieren. Borstweefsel heeft zijn eigen microbioom, een soort ‘eigen cultuur’ van microscopisch kleine organismen. Er is een variëteit van bacteriën en ze houden elkaar in evenwicht. Een gezond microbioom beschermt tegen infecties.

Mastitis, borstontsteking, ontstoken melkklier, pijnlijke borst

Hoe ontstaat borstontsteking?

Volgens de nieuwste inzichten is er bij borstontsteking een disbalans in het microbioom en teveel aan melkproductie. Er is geen evenwicht meer en er kan overgroei ontstaan van een of meerdere bacteriestammen. Het borstweefsel zwelt op en drukt de melkkanalen dicht, waardoor de doorstroom van de melk wordt beperkt. Bij het ontstaan van deze disbalans kunnen meerdere factoren een rol spelen, zowel vanuit je eigen lichaam als van buitenaf, zoals blootstelling aan antibiotica en/of probiotica, kolven wanneer dit overbodig is bijvoorbeeld wanneer de baby voldoende melk uit de borst drinkt waardoor er ‘te veel’ melkproductie ontstaat (hyperlactatie), of meer melk kolven dan wat de baby zou drinken, kolven met een verkeerde maat borstschild (Lees hier hoe je de juiste maat van je borstschild kiest), ‘verkeerd’ gebruik van een tepelhoedje waardoor het kan zijn dat de borst niet effectief geleegd wordt.

Wat kan je doen aan een verstopte melkklier?

Om een borstontsteking te voorkomen is het goed om direct te handelen bij een verstopte melkklier. Bekijk hier de tips: 

• Kies voor goed passende ondersteunende voedingsbeha.

• Voed/kolf zoals je gewend bent dus niet extra, rust voor de borst is belangrijk. Daarmee wordt bedoeld dat als je baby op verzoek aan de borst drinkt en je baby krijgt genoeg voeding binnen hoef je niet extra te kolven na de borstvoeding. Wanneer je al kolfde voordat de klachten ontstonden (als extra stimulatie omdat er nog niet genoeg voeding was of in plaats van live aan te leggen) dan blijf je wel kolven na of in plaats van de borstvoeding.
• Borst koelen na de voeding 10 minuten wel, 20 minuten niet, minimaal 3x herhalen tussen de voedingen door of zo vaak als je prettig vindt. Koelen kan door middel van Koolbladeren, kwark of icepacks.

• Eventueel gebruik van Lecithine (op basis van zonnebloemolie) 3 à 4 x pd 1200 mg, dit kan helpen verstopte melkkanalen te genezen/voorkomen. Hier is nog geen wetenschappelijk bewijs voor. Lecithine is een natuurlijk voedingssupplement die de onverzadigde vetzuren in onder meer moedermelk verhoogt, hierdoor wordt de dikte van de melk minder waardoor het beter door de melkkanalen stroomt.

Wat kun je doen om van je borstontsteking af te komen?

Blijf borstvoeding geven! Je zal je misschien ziek voelen en geen zin hebben om borstvoeding te geven, maar juist door borstvoeding te geven worden je borsten het beste geleegd en zal je sneller beter worden.

• Gebruik zo nodig kort (24-48 uur) goede continue pijnstilling en een ontstekingsremmer, zoals Ibuprofen 3x dgs 400 mg en eventueel paracetamol 3xdgs 1000 mg (overleg dit eerst met de huisarts). Een ontstekingsremmer gaat zwelling en ontsteking tegen en vermindert de pijn. 

• Voed/kolf zoals je gewend bent, niet vaker. De borst heeft rust nodig.

• Zorg dat je baby goed aanhapt. Vooral als je pijnlijke, geïrriteerde tepels hebt of last hebt van tepelkloven, is het belangrijk om goed in de gaten te houden of de techniek van je baby wel goed is.

• Koelen kan na het voeden prettig zijn. Dit heeft een pijn-verlichtend effect, ook helpt het om eventuele oedeemvorming te verminderen waardoor de melk weer beter door kan stromen.

• Eventueel alleen hele lichte oedeemmassage zoals Ultrageluidstherapie door een ervaren professional. Vermijd elektrische tandenborstels en andere commerciële vibrerende of masserende apparaten.

• Controleer of er niks in je kleding zit wat extra irritatie of druk kan creëren op je borst.

• Rust goed uit en zorg dat je voldoende drinkt en eet.

• Het inschakelen van een Lactatiekundige kan raadzaam zijn.

Als je met deze tips binnen 24 uur nog geen verbetering ziet of zelfs zieker wordt of als je koorts hebt die langer dan 24 uur duurt, kan het zijn dat je een bacteriële borstontsteking hebt. Neem dan direct contact op met je huisarts.

Bronnen: Nieuwe ABM protocol, het mastitis Spectrum.

Heb jij last van een borstontsteking gehad? Deel jouw ervaringen met andere moeders in een reactie hieronder of via onze Medela Benelux Facebookpagina.